'Gedragsverandering, dat kun je leren.'
Monique Moerenhout over de training Samen werken aan infectiepreventie
De coronapandemie heeft de urgentie van hygiënisch werken en infectiepreventie op de kaart gezet. Binnen ziekenhuizen is infectiepreventiebeleid doorgaans het best ingebed van alle typen zorginstellingen. Toch liggen ook daar nog kansen, signaleert regionaal zorgnetwerk LINK (Limburgs infectiepreventie en antibioticaresistentie zorgnetwerk). Deskundige infectiepreventie Monique Moerenhout introduceerde daarop in het najaar van 2022 een scholingsprogramma met de focus op gedragsverandering. De animo blijkt groot en de eerste reacties veelbelovend.
Van weten naar handelen
LINK organiseert al jaren het ambassadeursprogramma ‘Samen met je team werken aan infectiepreventie voor de langdurige zorg. Sinds kort is er ook voor de ziekenhuizen een tweedaags programma, gericht op contactpersonen infectiepreventie, de medewerkers met een specifieke taak op het gebied van infectiepreventie in hun teams.
Monique Moerenhout: “Iedereen kent de richtlijnen wel, maar hoe krijg je mensen in dat gedrag? En hoe zorg je dat ze gemotiveerd blijven het beleid te blijven opvolgen? Dat is de focus van de scholing. Het is niet zozeer nodig om de deskundigheid op het gebied van infectiepreventie van de preventiemedewerker te ontwikkelen, het draait veel meer om technieken waarmee ze bijvoorbeeld leren omgaan met weerstand en die om te buigen naar veranderbereidheid. Hoe geef je bijvoorbeeld feedback aan een specialist die zijn horloge omhoudt, terwijl dat niet strookt met goede handhygiëne? En hoe ga je stapsgewijs zo’n proces van verandering in met je team? Dat zijn vragen die leven.”
Hoe spreek je een specialist aan die zijn horloge omhoudt?
Hulp van gespecialiseerde coaches
Monique komt in contact met Patricia van den Brink en Nicolet van Eerd van ZiP Company. Sinds vorig jaar zijn Nicolet en Patricia namens ActiZ en V&VN (de beroepsvereniging voor verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten) verbonden aan het programma ‘Samen werken aan infectiepreventie’. Vanuit die hoedanigheid hebben zij samen met anderen methodieken en instrumenten ontwikkeld om aan duurzame gedragsverandering te werken op het gebied van infectiepreventie. Organisaties en teams door heel Nederland werden door hen begeleid. “Zij zijn heel goed in staat om mensen te inspireren en te enthousiasmeren. Je merkt duidelijk dat de training op de praktijk gestoeld is en dat ze inspelen op de specifieke situatie van de deelnemers. Zo blijkt uit de gesprekken met deelnemers dat bronvermelding en onderbouwing erg belangrijk is in ziekenhuizen, terwijl dat minder speelt in verzorgingshuizen.”
Besef dat je gemiddeld 66 dagen nodig hebt om het brein om te buigen en een routine te veranderen.
WAUW en AU
Het ambassadeursprogramma voor de langdurige zorg duurt bij LINK twee en een halve dag, voor de ziekenhuizen is dat twee dagen. Na twee en vier maanden is er bovendien online coaching in groepjes van maximaal vier medewerkers om ervaringen, dilemma’s, tips en adviezen uit te wisselen. Monique: “Gedragsverandering begint met bewustwording. Deelnemers beginnen dan ook met het benoemen van de WAUW- en AU-punten. Met de AU-punten gaan ze aan de slag. Urgentie creëren, aanspreken op gedrag, het proces van leren op gang brengen, een verbeterplan maken: het is allemaal onderdeel van de scholing. Verder is het ook gewoon veel oefenen, oefenen, oefenen. Besef dat je meestal zo’n 66 dagen nodig hebt om het brein om te buigen! Daarom is ook die online coaching na een aantal maanden zo waardevol.”
Gevuld rugzakje
Inmiddels heeft een eerste scholing plaatsgevonden, de online momenten worden nog gepland.
Monique: “De reacties zijn positief: mensen waarderen hoe praktisch toepasbaar het is en ze zijn enthousiast. We zijn nu aan het kijken of een terugkomdagdeel misschien een goede aanvulling is en hoe we de opvolging en borging het beste kunnen organiseren voor de korte én lange termijn. Duidelijk is dat de kracht zit in herhaling. Je hebt als deelnemer nu een gevuld rugzakje, lukt het je ook om het toe te passen, zie je de verandering? Dat gaan we natuurlijk goed bekijken en binnen LINK verder bespreken.” Nieuwe groepen starten de training in het voorjaar van 2023.